Stukadoor

Een stukadoor, stuc-, plak- of pleisterwerker is een vakman die een afwerklaag van stucwerk aanbrengt op muren en plafonds in het interieur van een gebouw. Dit kan dienen als bescherming of alleen ter verfraaiing. De afwerklaag kan bestaan uit pleister of specie van uiteenlopende samenstelling. In vroeger eeuwen, met name in de 18e eeuw, leverden gespecialiseerde stukadoors, sierstucwerkers, een belangrijke bijdrage aan de barokke decoratie van kerken, paleizen, woonhuizen en openbare gebouwen.

Gereedschap van een stukadoor

Een hedendaagse stukadoor maakt gebruik van de volgende gereedschappen:

• Vloerplakspaan of pleisterspaan: dit is een rechthoekig stuk platstaal, hierop zit een klein beugeltje gelast waarop het handvat zit bevestigd. De vloerplakspaan wordt zowel gebruikt om vloeren aan te strijken als om wanden en dergelijke glad te maken.
• Rubber schuurbord: hiermee worden, net als met een glad houten bord, muren glad gestreken, met dit verschil dat door de rubberlaag een speciaal effect wordt verkregen.
• Stukadoorstroffel: dit is eigenlijk een hulpgereedschap en wordt gebruikt om de aangemaakte specie of gips op het raapbord te doen. De troffel bestaat uit een trapeziumvormig stuk plaatstaal waar een stukje staal is opgelast (arend) of aangesmeed dat onder een hoek van 90 graden is omgezet, hierop zit het handvat vast.
• Paleerijzer: een gereedschap dat wordt gebruikt voor het fijnere stucwerk. Het paleerijzer bestaat uit een stukje rond staal dat aan het ene uiteinde een platte punt heeft, als bij een schroevendraaier. De andere kant heeft ook een platte punt, maar loopt tevens spits toe. Zo kunnen verschillende handelingen met hetzelfde gereedschap worden uitgevoerd.
• Houten spaan: deze wordt gebruikt om de gipsspecie of kalk en gips pleisterspecie op de muur aan te brengen. Dit opbrengen wordt ook wel witpleisteren genoemd. De houten spaan bestaat uit een rechthoekige plank met aan een kant in het midden een handvat bevestigd.
• Raapspaan: een stalen spaan dat uit een rechthoekig stuk plaatstaal bestaat met een ijzeren strip die onder een hoek van 90 graden is gelast, hierop zit het handvat vast. Een raapspaan wordt gebruikt zoals de naam al aangeeft voor het berapen van muren.
• Spackmes: een rechthoekig metalen blad met op de brede kant een handvat, hiermee kunnen muren gepleisterd worden.
• Rei: een langwerpig stuk aluminium of hout dat wordt gebruikt om muren die gesmeerd zijn vlak te trekken. De rei voor gips is gemaakt van aluminium en de rei voor kalkspecie of kalkmortel is van hout.